Περίπτωση Βασίλη Μάγγου

Περίπτωση Βασίλη Μάγγου

Είκοσι αλεπούδες

με είκοσι λύκους συνοδειά

ποιο θα τα ναι το κέρδος τάχα

να πιάσουν έναν άνθρωπο μονάχα.

Χαλίλ Γκιμπράν, Άμμος και Αφρός,

Εκδ. Μπουκουμάνη σελ 63

Εκείνη την εποχή ζούσαμε στην Αθήνα σε ένα διαμέρισμα δύο δωματίων. Πήγαινα στο δημοτικό ακόμα. Μέναμε στον πρώτο όροφο. Στο ισόγειο έμενε ένας αστυνομικός. Ήτανε την περίοδο της Χούντας. Τότε που αστυνομικοί και στρατιωτικοί, αν το' χε η κούτρα τους, αλώνιζαν, έκαναν ότι ήθελαν και δεν έδιναν λογαριασμό σε κανένα. Μας έδειχνε τα χέρια του θυμάμαι κι έλεγε με υπερηφάνεια: "έχουνε δώσει ξύλο αυτά". Τότε δε μπορούσα να καταλάβω πολλά πράγματα, τώρα όμως ξέρω. Χρειάστηκε να περάσουμε όλο το δημοτικό και το τριτάξιο τότε γυμνάσιο, για να μάθουμε, μόνοι μας, ότι την Πρωτομαγιά δε γιορτάζουμε μόνο τον ερχομό της άνοιξης και τα λουλούδια. Οι δάσκαλοι, με περισσή φροντίδα, μας μάθαιναν το τραγουδάκι: "Ο Μάιος μας έφτασε / εμπρός βήμα ταχύ / να τον προϋπαντήσουμε / παιδιά στην εξοχή..." Για τους εργάτες από το Σικάγο ούτε κουβέντα...

Είναι μερικά πράγματα στην παιδική και νεανική ηλικία που μας σημαδεύουν και ως ένα βαθμό καθορίζουν την πορεία που θα πάρουμε στο μέλλον. Όταν πήγαινα στην έκτη δημοτικού μου είπαν μια δυο φορές να κουρευτώ και δεν το έκανα. Δε θυμάμαι το λόγο, το πιο πιθανό ήταν ότι ο πατέρας μου δεν με πήγε στον κύριο Παντελή, να μου κάνει τη φούντα. Όλο το κεφάλι με την ψιλή και μια φουντίτσα μπροστά. Έτσι μας κουρεύανε τότε. Με δικαιολογία τις ψείρες δεν άφηναν τρίχα στο κεφάλι. Μια κοψιά όλοι. Σα να ήμασταν τρόφιμοι ...ορφανοτροφείου. Με φώναξε λοιπόν στο γραφείο ο κύριος Φουρλής, ο διευθυντής του σχολείου και μου έκανε με το ψαλίδι ένα σταυρό στο κεφάλι. Ψηλά πάνω από το γραφείο δέσποζε σε εικόνα ο φοίνικας που αναγεννάται από την τέφρα του. Δεν ξέρω αν ντράπηκε, εγώ όμως ντράπηκα πολύ. Τόσο, που ευχαρίστως  θα  έχωνα στο διευθυντή μια κλωτσιά στο καλάμι. Αργότερα, φοιτητής πια στη Μαράσλειο, έβγαλα όλο μου το άχτι. Άφηνα τα μαλλιά μέχρι την πλάτη, αδιαφορώντας αν μου πήγαιναν ή όχι.

Την ίδια περίοδο πάνω κάτω ήτανε να επισκεφτεί την Αθήνα ο Σπύρος Άγκνιου, Έλλην ο οποίος δόξασε την χώρα του εις την αλλοδαπήν, φθάνοντας έως το αξίωμα του αντιπροέδρου των ΗΠΑ. Στην Αμερική εκείνο τον καιρό διέπρεπαν οι έλληνες φλερτάροντας με την προεδρία ή με την ηλεκτρική καρέκλα.[i]   Για την υποδοχή λοιπόν του αντιπροέδρου, μας μάζεψαν από αρκετά σχολεία του λεκανοπεδίου και μας παρέταξαν εκατέρωθεν της Λεωφόρου Συγγρού. Μας έδωσαν και από μια σημαιούλα την οποία θα έπρεπε να κουνάμε θριαμβικά, όταν το επίσημο πρόσωπο θα περνούσε από μπροστά μας. Πέρασε κάποια στιγμή σα σίφουνας. Τώρα, τώρα φώναξε ο δάσκαλος, αλλά όταν την κούνησα εγώ, η κούρσα θα είχε φτάσει στις Στήλες του Ολυμπίου Διός. Την άλλη φορά μας πήρανε με μπλε σορτσάκια και άσπρα πουκάμισα να πάμε στο Δασύλιο, στο Θησείο, για τις γυμναστικές επιδείξεις με το πέρας της σχολικής χρονιάς. Θα ερχόταν να μας δει με ελικόπτερο, κατάρα το είχε να πάει με τα πόδια ή έστω με αυτοκίνητο ο "αδελφός Στέλιος". Περιμέναμε κάμποση ώρα μέχρι να σώσει να έρθει, ενώ κάποια παιδιά λιποθύμησαν από την ορθοστασία και την κάψα του Ιουνίου.  Το αποκορύφωμα όμως της ηλιθιότητας ήταν όταν μας πήγαν στο Καλλιμάρμαρο να μας μιλήσει αυτός ο ηλίθιος και να δούμε το θεατρικό "Η θυσία του Αβραάμ". Από αυτά που μας είπε, γιατί μίλαγε κάμποση ώρα, δε θυμάμαι τίποτα. Θυμάμαι μόνο τον τόνο της φωνής του. Όταν μεγάλωσα και έβλεπα ιστορικά ντοκιμαντέρ, η φωνή κάποιου άλλου μου θύμισε έντονα τη φωνή εκείνη στο Καλλιμάρμαρο. Ίδια τρέλα φυσούσε στο κεφάλι τους.

Αυτή ήταν μία θλιβερή περίοδος την οποία την έζησα στην Αθήνα από τα εννιά έως τα δεκάξι μου. Στιγμές έντονες όπως αυτές που προανέφερα αλλά και καθημερινές. Ο ψιλικατζής της γειτονιάς μου και φίλος του πατέρα μου, ο κύριος Ταγκαλάκης, μου δίπλωνε πέντε έξι φορές την εφημερίδα "τα νέα" όταν πήγαινα να την πάρω για να μη δει ο χαφιές που ήταν απέξω τι εφημερίδα έπαιρνα.

Μ' αυτά και μ' αυτά ας με συγχωρήσουν οι αναγνώστες μου, μα δεν έχω σε  πολύ μεγάλη υπόληψη τους αστυνομικούς. Είναι αλήθεια ότι πολλοί μπήκανε στο σώμα σήμερα για τον επιούσιο, είναι δημοκράτες και δεν έχουνε καμία σχέση με κείνα τα ρεμάλια, αλλά χωρίς να το θέλω, a priori,  περνούν από την κρησάρα που σχηματίζουν τα πιστεύω και τα βιώματά μου και πληρώνουνε το τίμημα για τις παλιές εκείνες αμαρτίες.

Όταν σήμερα βλέπω ή διαβάζω για γεγονότα που έχουν να κάνουν με τον τρόπο διακυβέρνησης των κρατικών λειτουργών ή με τη βαρβαρότητα ή την κατάχρηση εξουσίας των σωμάτων ασφαλείας, βγαίνω από τα ρούχα μου κι αυτό γιατί πιστεύω ότι θα έπρεπε να γινόμαστε καλύτεροι και όχι χειρότεροι και η ιστορία αν μη τι άλλο θα έπρεπε να μας διδάσκει. Η περιπέτεια του ακτιβιστή από το Βόλο, του Βασίλη Μάγγου, μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση. Τέσσερις πέντε τον χτυπούσαν φανερά και άλλοι τόσοι αργότερα κρυφά όπως ισχυρίστηκε ο ίδιος. Το ότι πήγε στο νοσοκομείο με σπασμένα πλευρά δε συγκίνησε κανένα. Υπουργό έχουμε τον κύριο Χρυσοχοΐδη, μεταγραφή από το ΠΑΣΟΚ, γιατί δεν υπήρχαν ως φαίνεται ικανοί γι' αυτό το πόστο στην κυβερνούσα παράταξη. Φέρει επί της κεφαλής δάφνινο στέφανο, βραβείο του εξολοθρευτή της 17ης Νοέμβρη την οποία έπιασε όταν η αυτοσχέδια χειροβομβίδα έσκασε στα χέρια του Σάββα Ξηρού. Είχε στενοχωρηθεί πολύ όταν εγκατέλειψε την καρέκλα του εν λόγω υπουργείου και χάρηκε πολύ όταν του την έδωσαν πίσω. Τώρα λοιπόν εις επίρρωσιν των όσων λέει ο Μακιαβέλλι στον Ηγεμόνα[ii], ότι όταν παίρνεις τους αντιπάλους μαζί σου, μπορεί να γίνουν οι θερμότεροι υποστηρικτές σου, φροντίζει να εφαρμόσει απαρέγκλιτα το δόγμα νόμος και τάξη. Λυπήθηκα όταν τον άκουσα στην τηλεόραση να λέει ότι τον έχουν στοχοποιήσει για τα γεγονότα αυτά. Θα κάνουν ΕΔΕ λέει για τους υπόλογους αστυνομικούς. Πότε θα γίνει η ΕΔΕ, ποιοι θα την κάνουν και ποια θα είναι τα αποτελέσματα το ξέρουμε ήδη. Δεν αποδεικνύεται ότι για το θάνατο του ακτιβιστή φταίει το ξύλο που έφαγε, η οικογένεια είχε βάλει και δικό της σύμβουλο να ερευνήσει το θέμα και δεν προέκυψαν επιβαρυντικά στοιχεία. Όμως, όμως το ότι κατέληξε στο νοσοκομείο όταν του έσπασαν τα πλευρά από το ξύλο είναι ένα γεγονός. Το video έκανε το γύρο των καναλιών και του διαδικτύου και αν τα αντανακλαστικά του υπουργού λειτουργούσαν θα έπρεπε οι εν λόγω αστυνομικοί να έχουν αποπεμφθεί από το σώμα ή στην καλύτερη περίπτωση να είναι στο πρωτόκολλο και να βαράνε σφραγίδες. Διότι πολύ απλά, όταν τέσσερις πέντε αστυνομικοί την έχουν πέσει σε ένα ακτιβιστή, μπορούν με ευκολία να τον συλλάβουν και να ακολουθήσει την οδό προς τον εισαγγελέα αν έχει κάνει κάτι. Γιατί θα πρέπει ανάμεσα στη σύλληψη και στο δρόμο προς την εισαγγελία, να διανυκτερεύσει και στα επείγοντα με σπασμένα πλευρά; Δε λέω ότι στην αστυνομία υπάρχουν σήμερα τα φυντάνια του παρελθόντος, παρουσιάζονται όμως περιπτώσεις όπως αυτή του Μάγγου που μας κάνουν να ανησυχούμε. Η βροχή έφυγε αλλά τα "σταγονίδια" έμειναν. Αυτός που για ώρα πάταγε στο λαιμό το μαύρο οδηγώντας τον ουσιαστικά στο θάνατο είχε δείξει στο παρελθόν την απέχθειά του προς το χρώμα.  Αν του είχαν κόψει εγκαίρως το βήχα, δε θα έφτανε στο σημείο να σκοτώσει έναν άνθρωπο.

Οι ακτιβιστές είναι η συνείδησή μας. Έρχονται εκεί στο σαλόνι που ραχατεύουμε και μας χαλάνε την ησυχία. Μας ξεβολεύουν δείχνοντάς μας, ότι τόσα χρόνια μετά το διαφωτισμό, δεν έχουμε μάθει ότι πρέπει να ακούμε όλες τις φωνές, ακόμη και όταν δεν μας αρέσουν αυτά που λένε.

Σ.Π.Παπασηφάκης

   

---

[i] Πάνω από σαράντα Έλληνες ήταν γραμμένοι και περίμεναν τη σειρά τους για την ηλεκτρική καρέκλα στις πολιτείες της Αμερικής. Αυτό για μερικούς οι οποίοι εξακολουθούν να πιστεύουν ακόμη και σήμερα ότι είμαστε κάτι ξεχωριστό από όλους τους άλλους.

[ii] ...ο ηγεμόνας μπορεί να κερδίσει με μεγάλη ευκολία εκείνους τους ανθρώπους που ήταν εχθροί του στην αρχή της ηγεμονίας του και που βρίσκονταν σε τέτοια κατάσταση, που, για να διατηρηθούν, έχουν ανάγκη να στηριχθούν σε κάποιον κι αυτοί είναι περισσότερο υποχρεωμένοι να τον υπηρετούν πιστά, καθώς γνωρίζουν ότι τους είναι περισσότερο απαραίτητο να εξαλείψουν με τα έργα τους τη δυσμενή γνώμη που είχε γι' αυτούς. Έτσι, ο ηγεμόνας επωφελείται πάντα περισσότερο από αυτούς, παρά από εκείνους που, υπηρετώντας τον εκ του ασφαλούς, παραμελούν τα συμφέροντά του.

Νικκολό Μακιαβέλλι, Ο Ηγεμόνας, μεταφρ.: Μαρία Κασωτάκη, εκδ. Πατάκη, σελ. 116.